Hiç kimseyi hor görme… Kim olursan ol, hangi makamda, hangi mevkide olursan ol… İstersen Sultan Süleyman’ın oğlu ol, istersen dünyanın sahibi olduğunu san… Unutma, herkesin toprağı aynı soğuk, kefeni aynı beyaz. Gerçek üstünlük ne soydadır, ne parada ne de şöhrette… Üstünlük, gönülde ve güzel ahlaktadır.
Ne olursan ol, kendini başka insanlardan üstün görme. Kibir, insanı insanlıktan uzaklaştırır. Biz insan oğulları kadar zayıf, kadar aciz başka hiçbir varlık yoktur bu âlemde. Bir damla sudan yaratılmışız, bir avuç toprağa döneceğiz. Ve bu iki hakikat arasında geçen ömrümüzde taşıdığımız en ağır yük, bazen ne yazık ki kendi egomuzdur.
Cebindeki üç kuruşa, sırtındaki marka giysiye, bindiğin arabaya, oturduğun koltuğa güvenme. Çünkü bugün senin olan, yarın başkasının olabilir. Mal mülk gelip geçicidir; asıl olan, geride bıraktığın izdir. Unutma, gerçek dünyada nizami bir terazi var. O terazide ne unvan tartılır, ne servet… Sadece niyet, adalet, merhamet ve doğruluk tartılır.
İnsan, en büyük yanılgıya “ben” demeye başladığında düşer. Oysa insanlık “biz” diyebildiğinde güzelleşir. Hiçbir el bir diğerinden üstün değildir, hiçbir göz diğerinden daha değerli değildir. Her insan bir imtihandır karşımıza çıkan. Kimi sabrımızı, kimi sevgimizi, kimi vicdanımızı ölçer. Kimseye tepeden bakma, çünkü yarın ne olacağımızı bilemeyiz. Bugün hor gördüğün bir el, yarın sana merhamet eli olabilir.
Dünya öyle bir terazidir ki, terazinin kefesine haksızlık koyarsan, diğer kefede huzur kalmaz. Kendi doğruluğuna değil, adaletin terazisine güven. Ve unutma: O teraziyi kimse kandıramaz. Vicdan, Allah’ın insana verdiği sessiz hâkimdir. Kimi gece yatağında rahatça uyur, kimisi servet içinde bile huzursuz yaşar.
Hayat bir aynadır; sen neysen, o da sana onu gösterir. Eğer içinde kibir varsa, aynada sadece kendi gölgeni görürsün. Ama içinde tevazu varsa, karşındaki insanın ruhunu görebilirsin. Gerçek zenginlik, kalbin doluluğundadır. Gerçek yücelik, alçak gönüllülüktedir.
Ey insan! Küçük dağları sen yaratmadın, büyüklenme. Ve unutma: Toprak herkesi eşit kabul eder. Hayat bir sınavdır; kimse soruları birbirinden çalmaz ama herkes cevabını vicdanında verir.
